Wat is het impulsbudget voor gemeenten en sociaal ontwikkelbedrijven?

Gemeenten krijgen er steeds meer taken bij, maar hoe zorg je dat kwetsbare inwoners niet tussen wal en schip vallen? Het Impulsbudget biedt kansen om leerwerkbedrijven te versterken. Wat is het precies, en hoe zet je het effectief in?

Het Impulsbudget is een financiële regeling van het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW) bedoeld om gemeenten te helpen bij het versterken van hun sociale infrastructuur. Het budget is in het leven geroepen omdat duidelijk werd dat gemeenten een groeiende en complexere groep inwoners moeten ondersteunen, met relatief beperkte middelen.

Waarom is dit budget nodig?

Sinds de invoering van de Participatiewet in 2015 zijn gemeenten verantwoordelijk voor een bredere doelgroep – waaronder mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. In de praktijk blijkt dat deze groep vaak meer begeleiding nodig heeft dan oorspronkelijk gedacht. Tegelijkertijd verdwijnen er plekken binnen leerwerkbedrijven, en neemt de druk op het gemeentelijk beleid toe.

Het Impulsbudget is bedoeld om gemeenten te helpen deze uitdagingen aan te pakken, en om leerwerkbedrijven toekomstbestendig te maken.

Hoeveel geld is er beschikbaar?

Om gemeenten en sociaal ontwikkelbedrijven te helpen bij deze noodzakelijke transformatie, stelt het Rijk een impulsbudget beschikbaar. In totaal is er voor de periode van tien jaar (2025–2034) een bedrag van 289,7 miljoen euro beschikbaar.

De jaarlijkse verdeling ziet er als volgt uit:

  • 2025: 35 miljoen euro

  • 2026 t/m 2030: jaarlijks 31,5 miljoen euro

  • 2031 t/m 2034: geleidelijke afbouw naar uiteindelijk 19,8 miljoen euro in 2034

Het Impulsbudget bedraagt in totaal 600 miljoen euro, verdeeld over meerdere jaren. Gemeenten ontvangen dit via een decentralisatie-uitkering, en de verdeling is gebaseerd op het ‘doelgroepenregister gemeentelijke doelgroep’.

Waarvoor kunnen gemeenten het impulsbudget gebruiken?

Gemeenten mogen het impulsbudget inzetten voor verschillende doelen die bijdragen aan de versterking van sociaal ontwikkelbedrijven. Denk hierbij aan:

  • Het aanpassen van de organisatiestructuur om beter te kunnen inspelen op veranderende behoeften;

  • Het versterken van de doorstroomfunctie naar reguliere werkgevers;

  • Het verbeteren van het operationeel resultaat van de bedrijven;

  • Het realiseren van duurzame werkplekken die aansluiten op de regionale arbeidsmarkt.

Wat moeten gemeenten doen?

Het ontwikkelen van een duidelijke visie voor het gebruik van het Impulsbudget is essentieel. Daarin moet duidelijk zijn welke doelgroep zij willen ondersteunen, welke uitdagingen ze tegenkomen en hoe zij daar het beste op kunnen inspelen. Deze visie moet ook goed worden afgestemd met de samenwerkingspartners.

In juni moet dit gecommuniceerd worden richting de centrumgemeenten.

Waarom is tijdige actie belangrijk?

Als gemeenten geen duidelijke aanvraag doen of plannen indienen, bestaat het risico dat het geld niet wordt benut – of naar andere prioriteiten gaat. Tijdige actie is dus cruciaal om daadwerkelijk te kunnen investeren in een sterke, inclusieve samenleving.