“De aanleiding voor het traject kwam voort uit meerdere factoren,” vertelt Florence Li. “Bevolkingsgroei, vergrijzing, de ontwikkeling van een nieuw dorp (Cortelande) binnen onze gemeente, maar ook toenemende de druk op de zorg en financiële middelen. Naast de maatschappelijke opgaven hebben we ook behoefte aan één overkoepelende en samenhangende visie die richting geeft aan het versterken van de sociale basis, het stimuleren van de eigen kracht van inwoners en het doelgericht organiseren van ondersteuning. Vanuit deze beweegredenen zagen we de noodzaak om een integrale visie te ontwikkelen.
De kernvraag “hoe kunnen we als gemeente maximaal bijdragen aan een kansrijk, gezond en veilig leven voor iedereen in Zuidplas?” is uitgewerkt in de visie. Florence is, samen met Linda Genee, verantwoordelijk geweest voor het opstellen van de integrale visie van de gemeente.
Van analyse tot concept
In december 2024 werd de startnotitie vastgesteld door de gemeenteraad. In januari kreeg Inge Neilen vanuit Wyzer als adviseur een coördinerende rol binnen het project. Samen met haar collega Bernd Dijkstra startte ze met het analyseren van de bestaande beleidsdocumenten. “Dat waren er een flink aantal. Die hebben we met behulp van AI geanalyseerd en daar kwamen vier belangrijke thema’s uit: inclusieve samenleving, samenwerking en betrokkenheid, preventie en vroegsignalering en zelfredzaamheid en eigen kracht. Deze thema’s vormden de basis voor participatiesessies en verdiepende gesprekken met maatschappelijke partners, inwoners en beleidsmedewerkers van de gemeente. Alle informatie is gebundeld en verwerkt tot een concept integrale visie. Inmiddels is het concept doorontwikkeld en is de integrale visie vastgesteld door het college van B&W en wordt het op 2 juli in de Programmacommissie Samenleving behandeld.”
Omgekeerde piramide
Florence: “Het sociaal-maatschappelijk domein kunnen we opdelen in vijf lagen, in de vorm van een omgekeerde piramide. Deze structuur maakt duidelijk dat de kracht van de inwoner bovenaan staat en het vertrekpunt is. Met de meeste inwoners van Zuidplas gaat het namelijk goed. Zij doen mee, helpen elkaar, weten voorzieningen te vinden en hebben niet of nauwelijks ondersteuning nodig. Vervolgens is er de groep mensen die in meer of mindere mate ondersteuning van de gemeente nodig heeft. De zwaarste vormen van hulp zijn er voor de kleinste groep inwoners: diegenen met de meest complexe en gelaagde problematiek.”
Inge: “Ook zijn er organisatorische opgaven benoemd. Denk aan hoe de samenwerking georganiseerd wordt in de zorgketen, of de wens meer datagericht en evidence based te gaan werken.”
Uitdagingen
“Een belangrijke uitdaging tijdens het traject was het bewaken van de integraliteit”, zegt Florence. “De visie op het sociaal en maatschappelijk domein werd namelijk gelijktijdig ontwikkeld met andere visie- en beleidsstukken, zoals de visie op maatschappelijke voorzieningen, de herijking van de cultuurvisie en de herijking van het subsidiebeleid. Daarnaast moet het aansluiten op de bestaande gemeentelijke beleidsstukken. Het was essentieel om inhoudelijke samenhang te creëren én goed af te stemmen met collega’s van andere domeinen, waaronder het fysieke domein. Daarin zijn we volgens mij wel geslaagd, en moeten we zo voortzetten!”
“Er is meer begrip en
samenwerking ontstaan,
dat is heel mooi om te zien.”
Inge onderschrijft dit; “mensen hebben elkaar meer gevonden. In de eerste sessies kwam duidelijk naar voren dat mensen binnen het fysieke en sociale domein een andere taal spreken, ook al bedoelen we soms hetzelfde. Er is meer begrip en samenwerking ontstaan en dat is heel mooi om te zien.”
Florence: “we hebben een intensief participatietraject doorlopen en ondanks het korte tijdsbestek hebben we veel waardevolle input opgehaald en was de betrokkenheid van onze maatschappelijke partners, inwoners en de Adviesraad Sociaal Domein Zuidplas groot. Daar zijn we erg dankbaar voor.
Daarnaast is het een visie tot 2040, dus het advies vanuit de wethouders en de Adviesraad Sociaal Domein was duidelijk: denk groot.”
Succesfactoren
Inge:“Het proces naar de visie toe is misschien wel het allerbelangrijkste, daarmee zet je al de eerste bouwsteen richting implementatie. Betrek mensen en houd ze betrokken door terug te koppelen. Dat is een belangrijk onderdeel van het succes. En daarnaast: zorg dat je de juiste mensen in het projectteam hebt. Mensen met bestuurlijke sensitiviteit en die snappen hoe dit proces werkt.”
Volgende stappen
De visie vormt de basis, maar het werk stopt hier niet. Florence: “Nadat de visie is vastgesteld staat de komende periode in het teken van het doorvertalen van de visie naar uitvoering. Hoe gaan we die ambities waarmaken? Welk leiderschap vraagt dit? en hoe versterken we de ketensamenwerking? Daarover brainstormden Florence en Inge met de deelnemers van de workshop tijdens het Divosa congres. “Die input is voor ons ook weer heel waardevol en nemen we mee in de volgende stap!”
