Monitoring in het sociaal domein: van datadoolhof naar inzicht

In het sociaal domein investeren we dagelijks in beleid, projecten en samenwerkingen om inwoners beter te ondersteunen. Maar hoe weten we of dat ook echt werkt? En wie betaalt uiteindelijk de rekening? Volgens Taco de Jong, beleidsadviseur en BI-specialist bij Wyzer, begint het antwoord op die vragen bij inzicht. Niet door nóg meer data te verzamelen, maar door bestaande data overzichtelijk en betekenisvol te maken.

In het sociaal domein werken we met elkaar aan talloze projecten, initiatieven en samenwerkingen, allemaal met het doel om inwoners beter te ondersteunen.. Maar vroeg of laat komen dezelfde vragen op tafel: Hoe effectief is dat eigenlijk? En minstens zo belangrijk: Wie betaalt het uiteindelijk?

Op dat moment komt monitoring om de hoek kijken. Er is in Nederland geen gebrek aan data over gezondheid, zorggebruik, jeugd, inkomen en leefbaarheid. Maar die data is vaak verspreid en versnipperd over verschillende bronnen, definities en systemen. Alleen al het verzamelen en combineren ervan kost veel tijd. En dan blijft nog de vraag: welke gegevens vertellen echt iets zinnigs?

“Data zichtbaar op een
kaart, zegt zoveel meer.”

 

Heel Nederland in beeld

Om die stap te vergemakkelijken ontwikkelde Taco de Jong, beleidsadviseur en BI-specialist bij Wyzer, een kaartvisualisatie binnen Power BI. Met die visualisatie kunnen beleidsmakers verschillende soorten publieke data overzichtelijk tonen op de kaart van Nederland. “Daarmee wordt data zichtbaar en zegt het zoveel meer”, vertelt Taco.  De visual bevat ingebouwde kaarten met gemeenten, provincies, GGD-regio’s en veiligheidsregio’s, zodat data direct op het gewenste schaalniveau zichtbaar wordt. “Het scheelt ook enorm veel tijd. Geen gedoe met het importeren van shapefiles of het zoeken naar de juiste grenzen, het werkt direct binnen Power BI.”

Verschillen direct zichtbaar

Het resultaat: één overzichtelijke kaart waarin patronen zichtbaar worden. Waar verschillen tussen regio’s niet langer verstopt zitten in tabellen, maar letterlijk in beeld komen. Zo kun je snel zien waar beleid effect heeft, waar trends zorgen baren, of waar samenwerking nodig is.

Taco: “de uitdaging is niet om nóg meer data te verzamelen, maar om bewust keuzes te maken: welke gegevens vertellen echt iets over de vraagstukken waar we voor staan? En als we die keuzes maken, is landelijke afstemming cruciaal, zodat we met elkaar kunnen vergelijken en leren.”

“Inzicht begint met zien”

 

Met goed inzicht kun je bovendien beter geformuleerde doelstellingen maken. Doelen waarvan niet alleen duidelijk is wat je wilt bereiken, maar waarbij je ook kunt vaststellen of  het is gelukt. Of niet natuurlijk, want ook dat is waardevolle informatie. Zo ontstaat een beweging van data-gedreven naar informatie-gebaseerd werken: waarin cijfers niet het doel zijn, maar het middel om tot beter beleid te komen. “Inzicht begint bij zien, en in dit geval begint dat zien met een kaart”, aldus Taco.

Visualisatie in actie

In deze visualisatie zijn twee datasets van het RiVM gekoppeld aan de kaart. Daarmee is te zien dat in de provincie Groningen het hoogste percentage jongeren kans heeft op een toekomst in armoede. Op gemeenteniveau is te zien dat het niet alleen maar de randen van Nederland zijn met hoge percentages. Ook aan de randen zitten gemeenten met juist hele lage percentages. En steden in het algemeen komen minder goed uit de bus.

Open databronnen als fundament

Nederland beschikt over een schat aan vrij toegankelijke data die zich uitstekend leent voor geografische en beleidsanalyses. Door deze bronnen systematisch in te lezen en te combineren leveren ze zoveel meer inzicht. Beleidsmakers kunnen zo veel sneller werken met betrouwbare, actuele informatie.

Voorbeelden van open databronnen:

De bovenstaande links verwijzen naar de bronportalen, niet naar de datasets zelf. Wil je weten, en zien, wat je daaruit kunt halen. Neem dan gerust contact op met Taco de Jong.