Door Datagedreven te werken met AI kan er efficiëntere besluitvorming plaatsvinden en betere dienstverlening geboden worden. In het ravijnjaar staan gemeenten voor de uitdaging om meer te doen met minder middelen. Door te investeren in Datagedreven werken en AI kunnen zij hun efficiëntie verhogen, proactief inspelen op de behoeften van de gemeenschap en kosten besparen. Het is een strategische benadering die niet alleen helpt om de huidige uitdagingen het hoofd te bieden, maar ook om een solide basis te leggen voor toekomstige groei en ontwikkeling.
Hoe ziet dit eruit in de praktijk? Vijf Best Practices
Meerdere gemeenten in Nederland hebben succesvolle voorbeelden van de implementatie van Datagedreven werken en het gebruik van AI. Dit zijn enkele Best Practices:
1. Gemeente Den Haag
Den Haag heeft een Expertisecentrum Data en Artificial Intelligence opgericht, waar data wordt gekoppeld aan maatschappelijke vraagstukken. Een concreet voorbeeld is het Wmo Voorspelmodel, dat met behulp van bestaande data het toekomstige gebruik van Wmo-voorzieningen voorspelt tot vijf jaar vooruit. Dit helpt bij het beheersen van uitgaven en het bepalen van budgetten en inkoopprocedures. Inmiddels wordt het model door dertig gemeenten gebruikt. [Meer info: https://wmovoorspelmodel.vng.nl/]
2. Gemeente Tilburg
Tilburg is een koploper in Datagedreven werken. Op basis van data science heeft de gemeente haar dienstverlening verbeterd. Zo maakt Tilburg gebruik van AI om meldingen van inwoners efficiënter af te handelen en knelpunten in de stad vroegtijdig te signaleren. Hierdoor worden problemen sneller opgelost en blijft de stad leefbaar en veilig.
3. Gemeente Veenendaal
Veenendaal hanteert de “4 D’s” als leidraad voor Datagedreven werken: Data, Duiding, Dialoog en Doen. Door data te combineren met dialoog en actie, kan de gemeente effectiever inspelen op lokale uitdagingen. Dit model helpt beleidsmakers om gefundeerde beslissingen te nemen en maatwerkoplossingen te ontwikkelen voor hun inwoners.
4. Gemeente Arnhem
Arnhem heeft het programma “Informatiegestuurd Arnhem” opgezet, waarbij data wordt ingezet om de stad veiliger en leefbaarder te maken. Zo wordt data-analyse gebruikt om criminaliteitspatronen te herkennen en preventieve maatregelen te nemen. Daarnaast monitort de gemeente verkeersstromen, waardoor de doorstroming van verkeer en bereikbaarheid worden verbeterd.
5. Gemeente Amsterdam
Amsterdam benut AI en data-analyse voor stedelijke uitdagingen via het project “City Data”. Hier worden gegevens verzameld en geanalyseerd over mobiliteit, milieu en demografische trends. Deze inzichten helpen bij het maken van beleid en het optimaliseren van stedelijke processen, waardoor de stad efficiënter en duurzamer kan worden beheerd.
Wil je ook doelgerichter en efficiënter werken?
Voordat je aan onderstaande stappen begint: Wees bewust van de risico’s.
Hoewel de voordelen van datagedreven werken met AI groot zijn, is het van belang om bewust te zijn van de risico’s die het helaas ook met zich mee brengt. Denk eraan om bijvoorbeeld rekening te houden met:
- AVG: AI systemen verwerken ook persoonsgegevens. Dat levert risico’s op als gegevens verkeerd gebruikt worden of als de AI-omgeving onvoldoende beveiligd is. Het is daarom belangrijk om erop te letten dat ook met AI gebruik er volgens de AVG gewerkt wordt en dat de gemeente binnen een goed beveiligde omgeving werkt.
- Profilering en discriminatie: AI kan onbedoeld discriminerende patronen herkennen en versterken (denk aan de Toeslagenaffaire). Dit kan dus leiden tot ongelijke behandeling van burgers. Controleer daarom altijd de uitkomsten van de gemaakte analyses persoonlijk.
- Datakwaliteit: betrouwbare en actuele data zijn cruciaal voor goede analyses. AI modellen leren van bestaande data, als deze fouten bevatten nemen de modellen deze automatisch over. Ook zijn veel AI modellen moeilijk uitlegbaar. Dit kan het lastig maken om bepaalde besluiten op basis van data te verantwoorden. Het is daarom belangrijk om altijd AI hand-in-hand te gebruiken met eigen denkkracht.
- Veranderende wetgeving: Blijf op de hoogte van nieuwe regels rondom AI en data en zorg dat de gemeente conform de wetgeving werkt.
- Datalekken en hacks: AI-systemen bij gemeenten verwerken veelal gevoelige informatie en vormen een aantrekkelijk aanbod voor cybercriminelen. Check altijd intern hoe de beveiliging hiervoor wordt gewaarborgd.
Hoe ga je met deze risico’s om en hoe maak je echt stappen met datagedreven werken en AI?
Dat lees je in het artikel Starten met datagedreven werken in vier stappen.
