Pakket aan maatregelen
Het (demissionaire) kabinet heeft afspraken gemaakt met gemeenten en een groot aantal maatschappelijke partijen om de zorg toegankelijk, betaalbaar en kwalitatief hoogwaardig te houden. Deze afspraken staan in het Integraal Zorgakkoord (IZA). Hiervoor is van 2023 tot en met 2027 € 2,8 miljard beschikbaar. Dit geld gaat onder andere naar een sterkere eerstelijnszorg, zoals de huisartsenzorg en wijkverpleging. Verder wordt er geïnvesteerd in digitalisering en betere uitwisseling van patiëntgegevens.
Het kabinet trekt daarnaast in 2024 € 345 miljoen uit voor het programma Wonen, Ondersteuning en Zorg voor ouderen (WOZO). Ook zetten zij in op technologische innovaties die ouderen ondersteunen in het dagelijks leven. Om deze doelen te bereiken, zijn er meerdere subsidies beschikbaar. Zoals de subsidie om samenwonen tussen jong en oud te stimuleren (in 2024 is hiervoor € 7,8 miljoen beschikbaar) en de subsidie om zorggeschikte woningen in de sociale huur te bouwen (in 2024 is hiervoor € 70 miljoen beschikbaar). Tot slot is er het Gezond en Actief Leven Akkoord (GALA). Dit akkoord heeft meerdere doelen die ten goede komen aan ouderen. Waarbij één doel volledig gericht is op ouderen: Vitaal ouder worden.
Inzetten op regie en samenwerking
Een mooi pakket aan maatregelen, maar dit alleen is niet genoeg om de situatie vlot te trekken, weet Rina, die zich al jaren hard maakt voor een sterke publieke dienstverlening. Momenteel werkt zij aan een opdracht bij de Gemeente Papendrecht. Eerder werkte zij bij diverse andere gemeenten, waaronder Veldhoven, Dongen, Westland, Oisterwijk en Nijkerk. Om zo goed mogelijk in te spelen op de gevolgen van de vergrijzing is het volgens Rina belangrijk dat gemeenten een woonzorgvisie maken. Voor zowel het opstellen van deze visie als de uitvoering daarvan is samenwerking noodzakelijk.
“Om zo goed mogelijk in te spelen op de gevolgen
van de vergrijzing is het maken van een
woonzorgvisie heel belangrijk.”
De druk op de zorg moet onder meer worden verlaagd door senioren zo vitaal en zelfredzaam mogelijk door het leven te laten gaan. Denk aan gezonde voeding, voldoende bewegen, een cursus valpreventie, maar ook aan het realiseren van geschikte woningen in de juiste leefomgeving. “Alle partijen, dus niet alleen de verschillende beleidsterreinen binnen gemeenten, maar ook woningcoöperaties, thuiszorgorganisaties, mantelzorgers en vrijwilligers en zorginstellingen die 24 uurs zorg verlenen, lopen tegen het onderwerp vergrijzing – en de gevolgen hiervan – aan. Geen enkele organisatie kan dit alleen oplossen. We zullen met elkaar moeten samenwerken om te onderzoeken: Wat is er nodig en wie doet wat?”
Belangrijk hierbij is volgens Rina dat je niet alleen OVER senioren praat, maar ook MET. “Want de gemiddelde oudere bestaat niet. Behoeftes verschillen sterk en veranderen ook met de tijd. Laat ouderen dus meedenken over oplossingen en betrek ze ook in de uitvoering.” Zij benadrukt dat de vergrijzing niet alleen uitdagingen, maar ook kansen biedt. “Senioren brengen heel veel kennis met zich mee en beschikken doorgaans over veel tijd. Laten we dus optimaal gebruikmaken van die “zilveren kracht.”
Gemeente als verbinder
Rina ziet een verbindende rol weggelegd voor gemeenten. “Projectleiders zoals ik kunnen alle partijen oproepen de samenwerking op te zoeken, en het proces verder aanjagen. Alleen zo kom je tot een complete visie en aanpak en kun je werken aan toekomstbestendige ouderenzorg en -ondersteuning.” Daarnaast pleit zij voor de benoeming van een ouderenadviseur bij wie iedereen terecht kan met vragen.
Op collectief niveau kunnen gemeenten ook voorlichting geven en inzetten op bewustwording. “Denk hierbij bijvoorbeeld aan: Wat kan ik als oudere zelf doen om zo fit en vitaal mogelijk te blijven? Maar ook: Wat wil en verwacht ik in deze levensfase en bij toenemende beperkingen?” Gemeenten kunnen ook informatiemarkten of bijeenkomsten over toekomstbestendige ouderenzorg en -ondersteuning organiseren. In Papendrecht is er een klankbordgroep senioren waarmee regelmatig gespard wordt.
Rina is groot voorstander van het delen van kennis en ervaringen binnen en tussen gemeenten en andere betrokken partijen. “Het is een heel breed palet en er wordt op veel verschillende plekken al geëxperimenteerd. Er is heel veel informatie beschikbaar, maar soms zie je door de bomen het bos niet meer. Het zou heel fijn zijn om meer overzicht te krijgen van wat er zoal gebeurt op dit vlak, wat werkt en wat nog beter kan. Het is zonde als iedereen steeds zelf het wiel gaat uitvinden.”
Odensehuis en Zorgzame Buurt
