Wat betekent de Miljoenennota voor het Sociaal Domein?
In de Troonrede was er aandacht voor de zorgen die leven in de maatschappij. “Het is pijnlijk dat steeds meer mensen moeite hebben om hun rekeningen te betalen.” Dat was de boodschap die koning Willem-Alexander uitsprak in de Troonrede in de Koninklijke Schouwburg in Den Haag.
Uit de uitgelekte stukken van de Miljoenennota bleek al dat het minimumloon met 10% wordt verhoogd. Deze wijziging heeft direct invloed op de daaraan gekoppelde uitkeringen, waaronder de bijstand, die dan ook met 10% zullen stijgen. De inkomstenbelasting wordt met 0,11% verlaagd. Afhankelijk van de fiscale ontwikkelingen stijgen de netto inkomsten zo’n 10%. Daarnaast wordt de huurtoeslag verhoogd met € 16,94 per maand en wordt de zorgtoeslag eenmalig met € 412,- verhoogd.
Voor de energiekosten is er een prijsplafond aangekondigd, waarbij het tarief van januari 2022 wordt gehanteerd.
Al met al een uitzonderlijk pakket aan maatregelen. We vroegen onze docent Roberto Reali over wat deze maatregelen concreet gaan betekenen in de praktijk. “De aangekondigde maatregelen zijn zeker uitzonderlijk en lijken op het eerste gezicht rooskleurig voor de minima. Toch waarschuwt het CPB dat de koopkrachtstijging waarschijnlijk zeer beperkt zal zijn. Dit komt doordat er voor 2022 een koopkrachtverlies van 6,8% wordt verwacht. Als er per 1 januari 2023 10% bijkomt resulteert dit maximaal in een koopkrachtstijging van zo’n 3%.”
Gevolgen voor de minima
“Dat is de eenvoudige rekensom, het verhaal ligt echter wel wat ingewikkelder”, aldus Reali. “Als je kijkt naar het prijsplafond voor de energieprijzen, dan geldt dit alleen voor het eerste deel van het verbruik. Hiermee wordt een zuinig verbruik gestimuleerd. Maar minima beschikken vaak niet over (veel) mogelijkehden om hun energieverbruik te beïnvloeden. Vaak wonen zij in huurwoningen en zijn ze afhankelijk van de eigenaar voor het treffen van besparende maatregelen. Dit heeft tot gevolg dat het energieverbruik in deze groep hoog blijft en daarvoor gelden nog steeds de hoge tarieven.”
“Het bedrijfsleven zal vooralsnog niet worden gecompenseerd voor hogere energiekosten. Ook dat kan leiden tot een prijsstijging. De stijging van het minimumloon in combinatie met de krapte op de arbeidsmarkt zal leiden tot een algehele loonstijging. Die kosten zullen uiteindelijk ook worden doorberekend. In 2022 is de inflatie al hoog en ook voor 2023 is de verwachting dat de inflatie fors zal zijn. Het is op dit moment onduidelijk voor welke termijnen al deze maatregelen gelden. Dat betekent dat de gevolgen voor de minima op dit moment nog niet te voorzien zijn en de komende maanden duidelijker moeten worden.”
Wat betekent de Miljoenennota voor het Ruimtelijk Domein?
Ook de uitdagingen die spelen in het Ruimtelijk Domein kwamen aan bod in de Troonrede van dit jaar. De koning zei tijdens de Troonrede het volgende: “Het kabinet zal al het mogelijke doen om een breed draagvlak te krijgen voor de aanpak van het stikstofprobleem. Industrie, mobiliteitssector én landbouw moeten de uitstoot naar beneden brengen. Het doel is natuurherstel, een vitaal platteland en een goede toekomst voor de Nederlandse boeren. … De urgentie van klimaataanpak en energietransitie wordt alleen maar groter nu er recent vragen zijn gerezen over de gasvoorraad voor komende winter en onze afhankelijkheid van Russisch gas.”
We vroegen onze docent Joy Heijenga om de belangrijkste plannen uit de Miljoenennota op een rij te zetten.
Aandacht voor een duurzame, groene toekomst
“Er is in de komende Miljoenennota veel aandacht voor een duurzame, groene toekomst”, volgens Heijenga. “Dit blijkt ook uit de ‘plannen voor klimaat en milieu’ die in de Miljoenennota staan genoteerd. Zo wordt er bijvoorbeeld € 24,3 miljard uitgetrokken voor gebiedsplannen natuurherstel. Ook wordt er fors geïnvesteerd in oplossingen voor het stikstofvraagstuk en een vitaal kringloopgericht platteland.”
Maatregelen voor de energie intensieve industrie
“In de energietransitie is er niet alleen aandacht voor de gebouwde omgeving, maar ook voor de energie intensieve industrie. De overheid wil de komende jaren inzetten op zowel minder verbruik als schoner en duurzamer verbruik, zonder dat de economie hoeft in te leveren. Maatregelen die de overheid hiervoor heeft aangekondigd zijn: een aanscherping van de CO2-heffing; de invoering van een CO2-minimumprijs en een aanpassing van de energiebelasting, en de opslag van duurzame energie- en klimaattransitie. De grootste verbruikers gaan het meeste betalen, en er wordt opnieuw gekeken hoe de grootste verbruikers zo snel mogelijk kunnen verduurzamen.”
Oprichting Klimaatfonds en extra geld voor toezichthouding, handhaving en vergunningverlening
“Om ervoor te zorgen dat Nederland haar verplichting vanuit het Klimaatakkoord kan behalen wordt er een klimaatfonds opgericht. De komende 10 jaar wordt er 35 miljard euro beschikbaar gesteld om onze doelen te behalen. Er komen extra windparken op de Noordzee en bedrijven moeten vanaf volgend jaar voldoen aan een energiebesparingsverplichting. De oorlog met Oekraïne heeft een zwakte blootgelegd, die de Nederlandse regering met stevige maatregelen wil ombuigen naar een sterke duurzame toekomst. Om ervoor te zorgen dat iedereen daar hard mee aan de slag gaat trekt het kabinet 18 miljoen euro extra uit op toezichthouding, handhaving en vergunningverlening te verbeteren.
Met andere woorden, de miljoenennota 2023 van de Nederlandse regering betekent: werk aan de winkel voor de professionals van Wyzer.”
Bron foto: NOS
