Omgevingswet: voldoende potentie, maar wel nog even wennen

Sander studeerde in 2019 af aan de Hogeschool Van Hall Larenstein, waar hij de opleiding Management van de Leefomgeving deed. Na een half jaar backpacken in Australië ging hij op zoek naar een ‘serieuze’ baan. In februari 2020 werd hij trainee bij Wyzer en deed hij zijn eerste opdracht bij de Gemeente De Ronde Venen, als junior medewerker Verkeer. Hier handelde hij verzoeken en vragen van inwoners af binnen het Team Verkeer. “Ik had net mijn eerste introductieweek erop zitten, toen we vanwege de coronacrisis in lockdown gingen. Geen ideale start. Gelukkig werd ik op afstand goed begeleid door mijn nieuwe collega’s, maar ik had liever tussen hen in op kantoor gezeten.”

Na een half jaar begon hij aan zijn tweede opdracht. Dit keer werd hij medewerker Vergunningen bij SED. De SED organisatie is de ambtelijke werkorganisatie van de gemeenten Stede Broec, Enkhuizen en Drechterland. In de drie gemeenten samen wonen bijna 60.000 inwoners en er werken bijna 400 medewerkers. De gemeenten hebben elk een zelfstandig bestuur. “Ons team Vergunningen, Toezicht en Handhaving (VTH) neemt omgevingsvergunningen in behandeling, zoals een aanbouw aan je huis, een kapvergunning of afwijken van het omgevingsplan voor bouwwerken. De afdeling bestaat uit acht personen, waarvan twee externen. Ik werk hier inmiddels alweer 3,5 jaar, behoorlijk lang voor een inhuurkracht.” Tot 1 januari 2025 blijft Sander in elk geval nog bij SED.

Wat vind je het leukste aan je baan?

“Ik heb mij van jongs af aan geïnteresseerd in leefomgeving en ruimtelijke inrichting, vandaar ook mijn studiekeuze en mijn traineeship bij Wyzer. Ik zit in een fijn team met heel behulpzame collega’s. Iedereen staat klaar voor elkaar. De afwisseling in mijn werkzaamheden is groot. Ik heb gekozen voor detachering, omdat je dan rond kan kijken bij verschillende opdrachtgevers en goed kunt ontdekken wat wel en niet goed bij je past. Voor mijn eigen ontwikkeling zou het goed zijn als ik na dit contract weer verder ga kijken, maar ik moet zeggen dat ik het hier prima naar mijn zin heb.”

 

“De Omgevingswet is veel uitzoekwerk,
maar dat vind ik juist leuk.”

Hoe heb je jezelf voorbereid op de komst van de Omgevingswet?

“Bij de Wyzer Academie heb ik verschillende opleidingsdagen en -avonden gevolgd over dit thema. Mijn collega’s hebben intern ook een opleiding gevolgd, maar daar kon ik als externe kracht niet aan mee doen. Ik ben met Wyzer in gesprek hoe ik voortaan mijn eigen opleidingsbudget in kan zetten voor zulk soort trainingen, want daar is iedereen bij gebaat: de klant, Wyzer en ik. Hoe de wet uitpakt in de praktijk weet je nooit van tevoren. Dus ik leer nu, al doende, eigenlijk het meest. Het is veel uitzoekwerk, maar dat vind ik juist leuk.”

Wat vind je van de Omgevingswet?

“De wet zat er al jaren aan te komen en is meerdere keren uitgesteld. Dus ik ben blij dat ‘ie er eindelijk is. Je wilt af van die onzekerheid, dus ik dacht: laat ‘m nu maar komen! Heel veel beleidsplannen zijn in aanloop naar de invoering van de Omgevingswet in de ijskast gezet, dus het is fijn dat gemeenten nu weer verder kunnen met nieuwe plannen maken. De SED is beleidsneutraal overgegaan, wat betekent dat het beleid inhoudelijk precies hetzelfde is gebleven. Het bestemmingsplan is ook nog steeds hetzelfde, dus je toetst dezelfde dingen, het staat alleen in een andere wet. Dat betekent dat je overal de juiste artikelen bij moet zoeken. Als je wilt weten of iets vergunningsvrij gebouwd kan worden, dan wist je onder de oude wet precies waar dat artikel stond. In de nieuwe wet staat dat op verschillende plekken. Dat is best veel uitzoekwerk. Maar het is natuurlijk ook een kwestie van wennen, voor je het weet kan je het snel terugvinden.”

“Het is nog te vroeg om te stellen dat de Omgevingswet echt een verbetering is ten opzichte van de oude situatie. Van 26 wetten naar 1 wet klinkt als een mooie verbetering, maar ik hoor ook veel geluiden dat het wel een hele grote, complexe wet is geworden nu. De termijnen zijn ook anders geworden. Bijna alle aanvragen kunnen worden afgehandeld volgens de reguliere procedure van 8 weken, waar vroeger nog vaak de uitgebreide procedure van 26 weken gold. De van rechtswege verleende vergunning, die automatisch werd verstrekt als de proceduretijd niet werd gehaald door de gemeente, is er niet meer. Inwoners kunnen de gemeente wel nog in gebreke stellen, als de beslistermijn niet is gehaald. Of dit vaak zal gebeuren, is nog niet duidelijk.”

 

“De nieuwe situatie is niet direct een stuk minder complex.
Maar op de langere termijn verwacht ik wel een verbetering.”

 

Wat kan er beter?

“Het digitale stelsel werkt nog niet optimaal. Er zitten nog wat weeffouten en onhandigheden in. Zo ontbreekt een verplicht veld om contactgegevens achter te laten. We moeten wel eens een brief sturen om een mailadres en telefoonnummer van de indiener te achterhalen. Dat is behoorlijk omslachtig. Daarnaast kunnen mensen die vergeten zijn om de soort activiteit in te vullen bij de aanvraag dit achteraf niet alsnog aanvullen. Dan moet er opnieuw een aanvraag worden ingediend voor dezelfde vergunning. Tot slot is de vergunningscheck voor inwoners en ondernemers heel complex en lang. En als je dan klaar bent, krijg je vaak alsnog de mededeling: ‘Neem contact op met uw gemeente’. Dat kan frustrerend zijn.”

“Verder vraag ik mij wel eens af welke problemen er precies worden opgelost met deze enorme wetswijziging, die gigantisch veel geld en tijd heeft gekost. De oude situatie was complex, maar werkte wel. De nieuwe situatie is niet direct een stuk minder complex. Maar op de langere termijn denk ik dat, mits het systeem goed werkt en het digitale stelsel goed is ingericht, er sprake zal zijn van een verbetering. Alle grote veranderingen vergen nou eenmaal tijd en aandacht. Straks kunnen mensen bijvoorbeeld op één plek alle regels die er gelden voor een perceel terugvinden. En dat is wel zo handig.”