Einde Covid-19 steunmaatregelen: Wat zijn de gevolgen voor de bijstand?

Het coronavirus heeft onze samenleving en economie ernstig op de proef gesteld. De overheid heeft met de steunmaatregelen de (financiële) klap voor bedrijven, ondernemers en werkenden gepoogd op te vangen. Nu we hopelijk het einde van deze ingrijpende gebeurtenis naderen, zal een deel van de steunmaatregelen vervallen.

De volgende steunmaatregelen zijn de afgelopen tijd door de overheid ingevoerd:

• Het niet toepassen van de zoekperiode voor (kwetsbare) jongeren;
• Inkomstenvrijlatingen voor jongeren;
• De Tozo (Tijdelijke ondersteuning zelfstandig ondernemers);
• De Tonk (Tijdelijke ondersteuning noodzakelijke kosten).

Wat verandert er voor jongeren tot 27 jaar?

Vanaf 1 oktober 2021 vervalt de inkomstenvrijlating voor jongeren, ook al hebben zij niet de maximale termijn doorlopen. De tijdelijke vrijlating kan worden toegepast tot en met 30 september, ongeacht de ingangsdatum. De betreffende jongeren moeten hierover worden ingelicht. Vanaf 1 oktober gaat de zoekperiode voor jongeren weer gelden. Dit heeft als gevolg dat een jongere die zich meldt voor de aanvraag van een bijstandsuitkering pas na 4 weken een daadwerkelijke aanvraag kan doen.

Wat verandert er voor ondernemers en zelfstandigen?

Ondernemers en zelfstandigen konden, wanneer er sprake was van het niet of verminderd voortzetten van hun onderneming als gevolg van Covid, een tijdelijke ondersteuning krijgen op grond van de Tozo. De Tozo was een tijdelijke vereenvoudigde bijstandsregeling om de ondernemer met financiële problemen te ondersteunen, zodat zij in elk geval beschikten over een minimaal inkomen. Indien nodig kon, onder relatief gunstige voorwaarden, nog een lening tot € 10.157,- worden afgesloten voor de bestrijding van liquiditeitsproblemen.

De verwachting is dat een deel van de ondernemers na beëindiging van de Tozo hun onderneming niet zonder meer als voorheen kunnen voortzetten. Zij kunnen eventueel een beroep doen op het Bbz 2004 (Besluit bijstandsverlening zelfstandigen 2004). Het reguliere Bbz kent onder andere de volgende voorwaarden:

• De uitkering wordt in beginsel eerst verstrekt als geldlening, en het inkomen wordt op jaarbasis vastgesteld;
• Wanneer het inkomen over het jaar bekend is, wordt de definitieve Bbz-uitkering vastgesteld. Dit bedrag wordt vergeleken met de verstrekte geldlening. Eventueel vindt er een nabetaling plaats of moet de ondernemer een deel van de Bbz terugbetalen.

Het tijdelijk besluit bijstandverlening zelfstandigen (laatste kwartaal 2021)

Voor het vierde kwartaal van 2021 gelden tijdelijk andere regels voor het Bbz. De aangepaste regels voor het laatste kwartaal zijn:

• Er is een aanvraag met terugwerkende kracht mogelijk (tot en met de maand voor de daadwerkelijke aanvraag);
• Er vindt tijdelijk geen toepassing van de vermogenstoets plaats;
• De vaststelling van de Bbz-uitkering en het inkomen vindt per maand plaats, en de uitkering wordt direct als gift verstrekt.

Vanaf januari 2022 wordt het Bbz weer als vanouds uitgevoerd.