Actualiteiten Participatiewet juni 2021

Verkenning aanpassingen kostendelersnorm

In mei is vanuit het huidig en demissionair kabinet een verkenning op aanpassingen van de kostendelersnorm naar de Tweede Kamer verzonden. Deze regeling heeft een aantal ongewenste effecten. Zo stijgt het aantal dakloze jongeren en lijkt er onvoldoende ruimte voor maatwerk te zijn. De verkenning loopt van het afschaffen van de totale kostendelersnorm, naar andere methoden om de norm te berekenen, tot aan het ophogen van de leeftijdsgrens van 21 jaar naar 27 jaar. Het huidige kabinet geeft geen oordeel bij de verkenning, het is aan een volgend kabinet dit verder uit te werken.

Autoriteit Persoonsgegevens

Uit een recent nieuwbericht van NOS.nl  valt op te maken dat veel gemeenten de social media accounts van hun burgers in de gaten houden. Ook Marktplaats blijkt voor uitvoerders van de Participatiewet een geliefde omgeving om onderzoek te doen. In tijden waar handhaven door overheden flink onder de loep ligt, denk aan de toeslagenaffaire en de ‘boodschappencasus’, is dit al snel een gevoelig thema. De Autoriteit persoonsgegevens heeft eerder al aangegeven waar de grenzen liggen ten aanzien van dergelijke onderzoeksmethoden. Naar aanleiding van een aantal rondetafelgesprekken en de wens om meer menselijke maat in de Participatiewet te brengen, wordt er gewerkt aan een aanpassing van de verplichte terugvordering bij schending inlichtingenplicht. Ook zijn er plannen om een landelijke vrijlatingsregeling voor giften vast te stellen.

Meer mensen in de bijstand en minder mensen uitgestroomd naar werk

Het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid heeft cijfers gepubliceerd over de ontwikkeling aangaande het gebruik van de Participatiewet. Het valt op dat de instroom in de bijstand met 3,5% is toegenomen in vergelijking met 2019. In totaal werd er eind 2020 aan 429.000 personen bijstand verstrekt. Door de ontwikkelingen op de arbeidsmarkt, vanwege corona, zijn er minder mensen dan gebruikelijk weer aan het werk gegaan. Saillant detail hierbij is dat aan het einde van jaar wel weer meer mensen uit de bijstand stromen, dan dat er in de bijstand opgenomen worden.

Breed offensief arbeidsmarkt

Na de Tweede Kamerverkiezingen is de behandeling van het wetsvoorstel Breed offensief stil gevallen. In dit wetsvoorstel worden een verschillend aantal wetsaanpassingen voorgesteld om het eenvoudiger te maken voor de doelgroep van de Participatiewet om aan het werk te komen en te blijven. Minister Koolmees (SZW) heeft aan de Tweede Kamer aangegeven dat invoering per 1 januari 2022 alleen kan slagen als het voorstel voor 1 oktober 2021 aangenomen is en in het staatsblad heeft gestaan. Wel gaan de voorgenomen aanpassingen in lagere regelgeving door, zoals de uniformering van de regels omtrent de loonkostensubsidie, deze gaan per 1 juli 2021 in.

Wet vereenvoudiging beslagvrije voet

Op 1 januari 2021 is de Wet vereenvoudiging beslagvrije voet (Wvbvv) ingegaan. Wanneer door een gemeenten een aanvraag is gedaan voor een overgangstermijn, kan tot 1 juli 2021 de beslagvrije voet op de “oude” wijze berekend worden. Vanaf 1 juli is dit niet meer mogelijk en moet de beslagvrije voet op de nieuwe wijze worden berekend. Voor beslag op bijstandsuitkeringen betekent dit dat de beslagvrije voet gelijk is aan 95% van de bijstandsnorm, en dat 5% verrekend kan worden met vorderingen, of doorbetaald aan de deurwaarder. Verhoging of verlaging is in beginsel niet meer van toepassing.

Om de beslagvrije voet te berekenen is voor beslagleggers een rekentool gemaakt. Wanneer een gemeente (nog) niet beschikt over deze rekentool, kan gebruik gemaakt worden van de rekentool voor burgers. Voor beslagen berekend volgens de oude systematiek geldt dat deze allemaal voor 1 januari 2022 moeten zijn aangepast aan de nieuwe regelgeving!